Jest to najstarsza szkoła w Polsce, jej korzenie sięgają 1180 r. Funkcjonowała kolejno jako szkoła kolegiacka, jezuicka i wreszcie publiczna. Na jej zabudowania składają się: dawna kolegiata św. Michała Archanioła z XIII wieku, gmach jezuicki z XVII wieku oraz współczesny, XX-wieczny budynek.
Aż do 1945 r. uczyli się tu jedynie chłopcy. Wśród absolwentów tej szkoły jest wiele znanych postaci, m.in. Tadeusz Mazowiecki, Ignacy Mościcki, czy Tony Halik.
Imię Stanisława Małachowskiego (stąd Małachowianka) szkoła otrzymała w 1921 r. Dziś jest to liceum ogólnokształcące. Szkołę można zwiedzać po wcześniejszym umówieniu.
