Historia zapory Złotnickiej sięga lat 30. XX w. Wybudowano ją na rzece Kwisa. Tama zapory wznosi się na wysokość 36 m, z czego 27,5 m góruje nad otaczającym terenem, a korona jest długa na 168 m. Otaczające zaporę tereny są idealnym miejscem do wypoczynku. Jezioro, które powstało zapewnia dobre warunki do wędkowania, żeglugi i spacerów brzegiem, a szereg tras rowerowych i pieszych prowadzi przez malownicze okolice.

Z zaporą związana jest również legendarny lew- jego odlew stanowił jeden z elementów parku krajobrazowego, zaprojektowanego przez księżną Mariannę i jej męża, Wilhelma Hohenzollerna, brata króla Prus. Wisiał na skalistej półce na Starościńskich Skałach w Rudawach Janowickich. Niestety, po 150 latach, spadł i w niejasnych okolicznościach trafił nad tunel przy zaporze. Zgodnie z historią, ma wskazywać miejsce ukrytego skarbu.

Zamek Czocha wybudowano w XIII w. z rozkazu króla czeskiego Wacława I Przemyślidy bądź Piastów śląskich. Reprezentuje styl gotycki, jednak po pożarze i kolejnych odbudowach stracił sporą część pierwotnych elementów.

Z twierdzą związane są liczne legendy. Np. jeśli idąc kamiennym mostem usłyszycie płacz i jęki to są to uczestnicy pogrzebu drugiego męża ówczesnej właścicielki zamku Krystyny Elżbiety von Uechtritz, którzy zginęli, gdy zawalił się drewniany most. Kolejny przekaz mówi o zapadni, która znajduje się po jednej stronie łoża w jednej z sypialń. Miała służyć właścicielom zamku do uśmiercania swoich małżonek.

Warownia słynie również z tajemniczych podziemnych przejść- na razie odkryto ok. 40. Służyła także za plan filmowy dla np. “Wiedźmina” czy “Tajemnicy twierdzy szyfrów”.

Strona zamku

Zapora Leśniańska to najstarsza w Polsce czynna elektrownia wodna. Jej konstrukcja miała kluczowe znaczenie w systemie obrony przeciwpowodziowej Dolnego Śląska, a kamień węgielny został podpisany: „Dolinom na ochronę, odmętom na przekór, wszystkim na pożytek!”. Wał o wysokości 45 m i długości korony 130 m, spiętrza wody na obszarze 140 ha, tworząc imponujące Jezioro Leśniańskie. Widoki z tamy są imponujące, a samo jezioro umożliwia np. rejsy statkiem, wykorzystanie sprzętu wodnego czy spacer po plaży i jest dobrym punktem wypadowym do zamku Czocha czy zamku Rajsko.

Mauzoleum Wollerów to budowla w stylu neoklasycznym, wybudowana w 1881 r. na niewielkim wzniesieniu, z widokiem na staw i przyległy park. Zaprojektowana jako obiekt z trzema absydami i portalem od strony wschodniej. Znajdowało się tam miejsce na dziesięć trumien, a wnętrze zdobiły freski przedstawiające anioły.

Samson Woller to przedsiębiorca żydowskiego pochodzenia. Był założycielem potężnego zakładu włókienniczego Concordia Spinnerei und Weberei w Leśnej. Wraz z rodziną przyczynił się do rozwoju przemysłu włókienniczego na Dolnym Śląsku.

Niestety, mauzoleum obecnie jest ruiną- zdewastowane i splądrowane. Zniszczono ołtarz, a ściany i sufity grobowca są w złym stanie technicznym.

Pałac we Włosieniu Dolnym, wzniesiony w latach 1715-1720 był niegdyś okazałą rezydencją o bogatej historii. Gruntownie przebudowany w 1887 r., nabrał cech staroniemieckiego stylu, co dodatkowo podkreśliło jego monumentalność i elegancję.

Po II wojnie światowej, opuszczony przez czerwonoarmistów, pałac popadł w ruinę, a jego wnętrza zostały splądrowane. W kolejnych dekadach budynek przechodził różne formy zarządzania, w tym renowację, gdy urządzono w nim hotel. Niestety, pożar w 1979 r. zniszczył budynek do tego stopnia, że stał się jedynie pamiątką minionych czasów.

Początki pałacu w Mikułowej sięgają drugiej połowy XVIII w., kiedy to został wzniesiony, a następnie w 1880 r. przeszedł gruntowną przebudowę, przyjmując eklektyczny charakter. Od tego czasu budynek był wielokrotnie remontowany. Jest to dwuskrzydłowa budowla z narożną wieżyczką alkierzową, dwukondygnacyjna, nakryta charakterystycznym mansardowym dachem z lukarnami.

Pałac przez długie lata pełnił różnorodne funkcje społeczne i gospodarcze. Po II wojnie światowej stał się siedzibą PGR- u, a po jego likwidacji pozostawał nieużytkowany. Jednak w 2013 r. znalazł nowego właściciela- dlatego też, zwiedzanie możliwe jest tylko z zewnątrz, nie ma możliwości wejścia do środka.

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, wzniesiony w XIX w., jest jednym z istotnych zabytków architektonicznych w regionie. Jego budowę sfinansowała opatka z klasztoru w Marienthal. Świątynia prezentuje styl neogotycki, wzniesiony na planie krzyża łacińskiego. Wewnątrz znajdują się trzy ołtarze, z których główny zawiera malowidło Niepokalanego Poczęcia NMP, namalowane przez Wenzela Schwarza z Drezna.

Domy przysłupowe, budowane zarówno przez biedotę, jak i bogatsze warstwy społeczne, zachowały się przede wszystkim z XIX w., gdy ten styl architektoniczny przeżywał swój rozkwit. Typową cechą domów przysłupowych jest ich dwuczłonowa budowa, gdzie jedna część służy do mieszkania, a druga pełni funkcje gospodarcze- często przylega do niej stajnia. Zazwyczaj posiadają one dwie kondygnacje oraz dach dwuspadowy. Segment mieszkalny wyróżnia się drewnianą konstrukcją zrębową, natomiast segment gospodarczy i stajnia są wykonane z murowanych materiałów. Takie budynki są typowe głównie dla obszaru Łużyc.

Bogatynia to stolica domów przysłupowych, ponieważ może poszczycić się ponad 160 takimi unikatowymi budynkami. W całej Polsce tego typu domów znajduje się zaledwie 600, głównie na Dolnym Śląsku.

Na terenie obecnego Zakładu dla Psychicznie i Nerwowo Chorych znajduje się pomnik upamiętniający ofiary terroru hitlerowskiego. Miejsce nie jest przypadkowe- budynki szpitala podczas II wojny światowej tworzyły zakłady Zittwerke A.G. oraz niemiecki obóz pracy Klein-Schönau.

Historia obozu sięga 1937 r., kiedy to pierwotnie budowano koszary dla piechoty i kawalerii. Dopiero 4 lata później, obiekty te zostały zaadaptowane na obóz pracy. Zakłady Junkers z Dessau przejęły je w 1943 r., przekształcając w Zittwerke A.G., gdzie rozpoczęto produkcję podzespołów lotniczych. Siłę roboczą stanowili jeńcy wojenni i więźniowie różnych narodowości.

Nieopodal Porajowa znajduje się symboliczny punkt styku trzech państw: Polski, Czech i Niemiec. Jest jednym z sześciu takich miejsc w Polsce. Sama granica biegnie dokładnie wzdłuż rzeki Nysy Łużyckiej, przy ujściu rzeki Luboty. Aby uniknąć wchodzenia do wody, obok umieszczony jest obelisk z trójkątną podstawą, który wyznacza trójstyk granic. Dodatkowo, na obszarze każdego z państw znajdują się maszty z flagami narodowymi.

Aleja Trzech Państw zapewnia wygodny dostęp zarówno samochodem, jak i pieszo czy rowerem. NAWIGUJ prowadzi do parkingu, na którym można zostawić kampery.