Pierwszy kościół, który zobaczymy to świątynia pw. św. Jana Nepomucena. Ta neogotycka budowla została wzniesiona w XIX w. Inicjatorem budowy był ks. Jan Szadowski, który walczył o utrzymanie języka polskiego w szkołach. Budowla jest orientowana, murowana z czerwonej cegły. Posiada prostokątny plan. Od strony zachodniej znajduje się kwadratowa wieża zwieńczona ceglanym szpicem. Dach jest dwuspadowy, a na fasadach widoczne są schodkowe szczyty z blendami. Wnętrze świątyni jest przykryte stropem na drewnianych podciągach.

Wiele elementów wyposażenia kościoła pochodzi z czasów jego budowy. Ołtarz główny oraz boczne, ambona, chrzcielnica i prospekt organowy są przykładami neogotyckiej sztuki sakralnej. W kościele znajdują się także witraże wykonane w latach 60. XX w. przez Stanisława Powalisza z Poznania, z których jeden przedstawia patrona świątyni, św. Jana Nepomucena.

Drugi obiekt, który mieści się bliżej głównej drogi to dawna świątynia luterańska, której projekt powstał w berlińskiej pracowni Karla Friedricha Schinkla w XIX w. Została wzniesiona na miejscu wcześniejszego, drewnianego kościoła z pierwszej połowy XVIII w., który rozebrano w 1819 r.

Kościół reprezentuje styl neoromański. Budynek jest murowany, o prostokątnym planie. Od strony zachodniej znajduje się wieża wzniesiona na planie kwadratu, z dwoma rzędami okien zamkniętych pełnym łukiem. Korpus nawowy nakryty jest dwuspadowym dachem. Na szczycie wieży znajduje się kuty z blachy orzeł umocowany na miedzianej kuli, który pochodzi ze starej świątyni.

Pierwotne wyposażenie kościoła obejmowało drewnianą barokową ambonę, ołtarz oraz chrzcielnicę w stylu empire z XIX w. Wnętrze było również ozdobione barokową rzeźbą Anioła Chrzcielnego z ok. 1720 r.

Kościół ewangelicko-augsburski w Szczytnie jest jedną z najstarszych świątyń w mieście. Jego historia sięga początków XVIII w., kiedy to zbudowano murowaną świątynię. Kościół przeszedł wiele modernizacji i remontów, m.in. w XX w., kiedy to nadbudowano wieżę, odnowiono wnętrza oraz zainstalowano nowe pokrycie dachu. 

Niestety, w 1970 r. pożar zniszczył organy oraz uszkodził strop przy wieży, co wymusiło kolejne prace remontowe. Kościół posiada barokowe wnętrze z drewnianym sufitem łukowym i charakterystycznymi emporami wspartymi na drewnianych kolumnach. Ołtarz główny, pochodzący z XVIII w., jest bogato zdobiony i zawiera sceny Narodzenia, Ukrzyżowania i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Wnętrze kościoła zdobi także ambona wykonana w 1719 r. oraz obrazy Chrystusa Ukrzyżowanego i Chrystusa ratującego tonącego Piotra. Na wieży znajdują się trzy dzwony odlane w pierwszej połowie XX w.

Zamek w Szczytnie, usytuowany między jeziorami Długim i Domowym Małym, ma bogatą historię, której początki sięgają połowy XIV w. Początkowo znajdowała się tam drewniano-ziemna strażnica, która została spalona przez Litwinów pod wodzą księcia Kiejstuta w 1370 r. W kolejnych latach wzniesiono na jej miejscu murowany zamek, z wewnętrznym dziedzińcem i studnią, otoczony murami obronnymi i fosą. Obiekt posiadał silos zbożowy, piwnice, kuchnię, prochownię, kaplicę oraz warsztaty rzemieślnicze.

Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w 1525 r., zamek stał się siedzibą starosty książęcego i miejscem polowań dla księcia Albrechta oraz jego następców. W XVII wieku opustoszał, a w kolejnym zaczął popadać w ruinę. Wieże i mury zostały rozebrane, a południową fosę zasypano. Do końca XVIII w. zamek pełnił różne funkcje, w tym magazynów i szkoły, co pomogło zachować jego pozostałości przed całkowitą destrukcją.

W latach 60. XX w. rozebrano dach zamku, co przyczyniło się do dalszej degradacji budowli. W międzywojniu, na przedzamczu wybudowano monumentalny ratusz, który w znacznym stopniu zniszczył pozostałości podzamcza. Obecnie, wejście na zamek jest darmowe.

Szczytno zyskało także sławę dzięki powieści Henryka Sienkiewicza “Krzyżacy”. W 1961 r. odsłonięto w mieście pomnik pisarza, a w latach powojennych powieść była bardzo popularna z powodu swojej antyniemieckiej wymowy.

Muzeum Mazurskie znajduje się w ruinach zamku krzyżackiego. Zostało założone w 1925 r. Po II wojnie światowej, na bazie ocalałych zbiorów dawnego Heimatmuseum, kontynuowało swoją działalność, przenosząc się do ratusza miejskiego. Mieści się tam do dziś, w południowo- wschodnim skrzydle budynku. Stałe ekspozycje ilustrują skomplikowane dzieje pogranicza polsko-niemieckiego, ukazując bogactwo wielokulturowych tradycji regionu.

Wśród stałych wystaw znajdują się 3 kluczowe ekspozycje: pierwsza poświęcona pradziejom Ziemi Szczycieńskiej, druga prezentująca okres późnego średniowiecza, a trzecia obejmująca czasy nowożytne aż do zakończenia II wojny światowej. Eksponaty te pochodzą z różnych epok, od neolitu po wczesne średniowiecze, i zawierają repliki uzbrojenia, stroje, a także unikatowe dokumenty i ryciny.

Wystawa “Kultura ludowa Mazurów” skupia się na tradycyjnych zajęciach wiejskich, tj. rybołówstwo, rolnictwo i prowadzenie gospodarstwa domowego. “Ludowe kafle mazurskie” prezentuje malowane kafle pochodzące z warsztatów działających na Mazurach od końca XVIII do połowy XIX w. Zdobione są one motywami geometrycznymi, roślinnymi i zoomorficznymi, a także scenkami rodzajowymi, często opatrzonymi inskrypcjami w języku polskim. Muzeum oferuje także unikatową kolekcję mebli i tkanin mazurskich oraz kolekcję trofeów łowieckich Józefa Balickiego. Ekspozycja ta obejmuje wieńce jeleni byków.

Strona muzeum

Molo znajduje się nad Jeziorem Domowym Dużym. Ma ok. 40 m. Zlokalizowane na wschodnim krańcu jeziora, pięknie oświetlone, jest wyposażone w ławki, stoliki i zadaszone altany. W pobliżu znajduje się piaszczysta plaża miejska, boisko do piłki plażowej oraz przystań wodna. Dodatkowo, jezioro otacza malownicza ścieżka rowerowo-spacerowa.

Jednak molo to nie jedyna atrakcja Szczytna. Miasto słynie również ze Szlaku Mazurskich Pofajdoków, który prowadzi przez uliczki pełne figur skrzatów zwanych Pofajdokami. Te sympatyczne postacie są rozmieszczone w 14 różnych lokalizacjach, a każda z nich ma swoje unikalne umiejscowienie. Na przykład, Pofajdok Amor z łukiem i strzałą spogląda z daszku molo na turystów odpoczywających na publicznej plaży, a Pofajdok Skate, prezentuje swoje akrobacje w pobliżu pomostu, dodając okolicy jeszcze więcej uroku.

Idąc dalej trafimy na pomnik Krzysztofa Klenczona, który jest jedną z najważniejszych postaci polskiego rocka. Choć urodził się w Pułtusku, to Szczytno stało się miejscem, gdzie spędził młodzieńcze lata i do którego często wracał zarówno fizycznie, jak i w swoich utworach. Klenczon, znany z zespołów Czerwone Gitary i Trzy Korony, stworzył niezapomniane hity, np. „Kwiaty we włosach”, „Biały Krzyż” czy „10 w skali Beauforta”.

W uznaniu dla jego wkładu w muzykę, w Szczytnie, przed Miejskim Domem Kultury, odsłonięto pomnik poświęcony Klenczonowi. Autorem pomnika jest Robert Pigoń, który przedstawił muzyka w realistycznej formie, z nutkami spływającymi jak woda, co tworzy wrażenie fontanny – symbolizującej miłość Klenczona do wody i żeglowania.

Obiekt wzniesiono w 1908 r. Zbudowana równocześnie z miejską siecią wodociągową i kanalizacyjną, wieża ciśnień o wysokości 45 m stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów w regionie Prus Wschodnich. Mimo wpisania do rejestru zabytków pod koniec XX w., stopniowo popadała w ruinę z powodu braku funduszy na jej utrzymanie. W 1999 r. została sprzedana prywatnemu inwestorowi za symboliczną złotówkę, pod warunkiem jej konserwacji, który zaplanował budowę siedmiopiętrowego apartamentowca wokół wieży, obejmującego 26 apartamentów z tarasami. Niestety, problemy finansowe i techniczne spowodowały, że budowa trwa już ponad 2 dekady, a szkielet apartamentowca otaczający wieżę stał się niechlubnym symbolem miasta.

Chata Mazurska jest dobrze zachowanym drewnianym budynkiem z połowy XIX w. Ten XIX- wieczny dom został zbudowany z sosnowych bali, połączonych na tzw. “rybi ogon”, bez użycia gwoździ, na dębowej podwalinie, która spoczywa na kamiennej podmurówce. Charakterystycznym elementem chaty jest pazdur, ozdoba wieńcząca ścianę szczytową, mająca chronić dom przed pożarem, czarami i złymi duchami.

Chata pierwotnie znajdowała się w wiosce Bartna Strona, założonej przez polskich bartników w XIV w. W 1913 r. wioska została włączona w granice administracyjne miasta Szczytno, co spowodowało, że wiejskie zabudowania znalazły się w centrum miasta. Do końca II wojny światowej przy obecnej ulicy M. Konopnickiej stały cztery podobne budynki, jednak tylko Chata Mazurska przetrwała do dziś.

Obecnie obiekt jest własnością Towarzystwa Przyjaciół Szczytna, które opiekuje się nim opiekuje i organizuje w nim różnorodne wydarzenia kulturalne. Chata jest dostępna do zwiedzania w lipcu i sierpniu we wtorki i piątki, a także przez cały rok po wcześniejszym umówieniu się z prezesem stowarzyszenia.