Zamek krzyżacki w Barcianach, Wiosenna, Barciany
Zamek w Barcianach to średniowieczna warownia krzyżacka, zlokalizowana w pobliżu rzeki Liwna. Jego historia sięga XIV w., kiedy to na miejscu pruskiego grodziska wzniesiono drewnianą strażnicę, a następnie w latach 1377-1390 rozpoczęto budowę murowanego zamku w stylu gotyckim.
Pierwotnie obiekt miał pełnić rolę centrum administracyjnego nowego komturstwa, co odzwierciedla jego strategiczna lokalizacja na wzniesieniu otoczonym bagnami. Budowla została zaprojektowana na planie czworoboku, z wyraźnym akcentem na skrzydło wschodnie, które było miejscem głównym wejścia. Z czasem do zamku dobudowano także inne skrzydła, w tym północne, które wzniesiono w końcu XIV w.
W ciągu wieków zamek przeszedł kilka przebudów, szczególnie po zniszczeniach w trakcie wojen, w tym po pożarze w 1915 r. Po II wojnie światowej zamek stracił swoje pierwotne znaczenie militarne, a w późniejszych latach służył jako siedziba PGR. Obecnie zamek, choć w dobrym stanie, nie jest udostępniony do zwiedzania- można go zobaczyć tylko z zewnątrz.
Ruiny pałacu, Silginy 10A
Pałac w Silginach, wybudowany w XIX w. w stylu neoklasycystycznym jest znaną ruiną w województwie warmińsko-mazurskim. Jego historia sięga pierwszej połowy XV w., gdy miejsce to stanowiło majątek rycerski. Po II wojnie światowej pałac przeszedł na własność państwa, a jego wnętrza przekształcono na ośrodek kolonijny i mieszkania. W latach 70. XX w. budynek został opuszczony po incydencie z wybuchem butli gazowej. Od tego momentu pałac systematycznie popadał w ruinę, a jego przyszłość była niepewna, szczególnie po nieudanych próbach remontu.
Pałac nawiązuje do włoskiej architektury pałacowej, z charakterystycznymi symetrycznymi elewacjami, bogatym boniowaniem oraz dekoracyjnymi gzymsami. Obiekt otaczały pozostałości parku krajobrazowego, które współcześnie stanowią atrakcję dla miłośników urbexu i fotografii. Mimo zniszczeń, pałac wciąż przyciąga uwagę.
Kościół pw. Chrystusa Króla Wszechświata, Sątoczno 1/2
Budowę kościoła pw. Chrystusa Króla rozpoczęto w XIV w., kiedy to wzniesiono go jako obronną świątynię w okolicy grodziska zakonu krzyżackiego. Najstarszą częścią budowli jest wieża, która przetrwała w nienaruszonym stanie od pierwszej połowy XIV w. Kościół charakteryzuje się gotycką architekturą, z cegły, a jego wnętrze zdobią pozorne drewniane sklepienia gwiaździste, wykonane w XIX w.
Warto zwrócić uwagę na wyposażenie kościoła, w tym ołtarz stworzony przez rzeźbiarza Bierreichel w 1824 r. oraz organy z 1745 r., zaprojektowane przez Adama Gottloba Caspariniego. Istotny jest również dzwon z początku XVIII w., który jest jednym z trzech, jakie niegdyś znajdowały się na dzwonnicy.
Zabytkowa lokomotywa OL49-27 w Korszach, Korsze
W Korszach miłośnicy kolei mają okazję zobaczyć wyjątkowy parowóz OL-49, który stał się symbolem lokalnego kolejnictwa. Ten legendarny model został wyprodukowany w Polsce w latach 1951-1954 w Fabryce Lokomotyw w Chrzanowie. Parowóz OL-49 miał za zadanie obsługę pociągów osobowych oraz lekkich pociągów pospiesznych, zastępując starsze modele. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych, lokomotywa mogła osiągać prędkość do 100 km/h i ciągnąć ciężkie składy do 300 ton.
Parowóz OL-49, którego wersja stacjonująca w Korszach jest jednym z niewielu zachowanych egzemplarzy, przeszedł gruntowną renowację i jest dostępny do zwiedzania. W momencie swojej świetności, lokomotywa była znana z wyjątkowej efektywności w obsłudze linii kolejowych, w tym trasy Ełk-Olsztyn, gdzie miała znaczący wpływ na rozwój lokalnej infrastruktury transportowej.
Most gotycki nad rzeką Sajną, Mazurska 1, Reszel
W Reszlu znajdują się dwa gotyckie mosty, które stanowią unikalne przykłady średniowiecznej architektury w Polsce. Mosty, zbudowane w XIV w., przecinają rzekę Sajnę i są najstarszymi murowanymi mostami w kraju. Ze względu na różnice w wysokości i długości, nazywane są „wysokim” i „niskim”. Most Wysoki, wzniesiony na czterech filarach, przeszedł liczne modernizacje i był wykorzystywany m.in. jako miejsce mieszkalne dla ubogich oraz cele więzienne. Most Niski, oddalony o ok. 100 m, zachował oryginalną gotycką konstrukcję.
Obok mostów, Reszel szczyci się cerkwią pw. Przemienienia Pańskiego, dawniej znaną jako kościół św. Krzyża. Zbudowana przez augustianów w XIV w., świątynia miała różne etapy użytkowania, w tym jako kościół jezuicki. Po licznych przebudowach, w XX w. przeszła na własność grekokatolików.
Spichlerz, Spichrzowa 6/8, Reszel
W Reszlu można podziwiać trzy zabytkowe spichlerze, które stanowią ciekawy element lokalnej architektury. Dwa z nich pochodzą z końca XVIII w., natomiast trzeci został zbudowany w 1880 r. Wszystkie obiekty charakteryzują się konstrukcją ryglową, wypełnioną tynkowaną cegłą, co podkreśla ich historyczny charakter. Spichlerze, zlokalizowane w bliskim sąsiedztwie, są doskonałym przykładem tradycyjnego budownictwa regionu. Te budowle są świadectwem dawnych praktyk przechowywania zboża i stanowią cenne źródło wiedzy o lokalnej historii i rzemiośle.
Ratusz w Reszlu, Rynek 24, Reszel
Ratusz w Reszlu, usytuowany na rynku, jest doskonałym przykładem klasycystycznej architektury z przełomu XVIII i XIX w. Budynek wzniesiono na fundamentach wcześniejszego, gotyckiego ratusza, który spłonął w wielkim pożarze miasta w 1806 r. Nowa konstrukcja jest piętrowa, z wysokim podpiwniczeniem i charakteryzuje się eleganckim portykiem ozdobionym kolumnami oraz wieżyczką zegarową na dachu.
Reszel, jako miasto z bogatą historią, uzyskał prawa miejskie w XIV w. Rynek był niegdyś miejscem spotkań handlowych, a w jego centrum znajdowała się sala rady oraz inne pomieszczenia administracyjne. Dziś, obok ratusza, znajduje się rekonstrukcja średniowiecznej studni. Rynek otaczają kolorowe kamienice, które tworzą malowniczą atmosferę starego miasta. Reszel jest jednym z nielicznych miejsc, które uniknęły zniszczeń w wyniku II wojny światowej, dzięki czemu jego historyczny układ urbanistyczny oraz architektura zachowały się do dziś, czyniąc go atrakcją turystyczną regionu Warmii i Mazur.
Zamek Reszel, Podzamcze 3, Reszel
Zamek w Reszlu, wzniesiony w latach 1350-1401, jest jedną z najważniejszych budowli gotyckich na Warmii. Początkowo powstał jako krzyżacka strażnica, ale z czasem stał się rezydencją biskupów warmińskich. Budowę rozpoczął biskup Jan I z Miśni, a zakończył Henryk III Sorbom, który dodał do budowli liczne dekoracje i funkcje mieszkalne.
W XV w. Warmia przeszła pod opiekę króla polskiego, co wpłynęło na dalszy rozwój zamku. W kolejnym stuleciu zamek stracił znaczenie militarne, stając się elegancką rezydencją myśliwską. Po pierwszym rozbiorze Polski przekształcono go w więzienie, co zmieniło jego pierwotny charakter. Zamek oferuje różnorodne wystawy m.in. narzędzi tortur. Wnętrza zamku, w tym sala rycerska, oferują ciekawe eksponaty związane z historią rycerstwa. Dziś w zamku funkcjonuje hotel, restauracja oraz galeria sztuki.
Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, Juliusza Słowackiego 9, Reszel
Kościół św. Apostołów Piotra i Pawła jest ważnym przykładem gotyckiej architektury w regionie Warmii. Jego budowę rozpoczęto prawdopodobnie w latach 60. XIV w. W ciągu wieków kościół przeszedł kilka znaczących zmian, w tym odbudowy po kilkukrotnych pożarach.
Architektura jest typowa dla warmińskich budowli gotyckich, z trójnawowym układem. Ceglana konstrukcja opiera się na prostokątnym rzucie, a w zachodniej części dominuje wysoka, kwadratowa wieża. Wnętrze zdobią gwiaździste sklepienia, wsparte na filarach, które nadają świątyni monumentalny charakter.
Ostatnie prace renowacyjne i modernizacyjne miały miejsce w XIX w., kiedy to kościół wzbogacono o nowe elementy wystroju, m.in. ołtarze, konfesjonały oraz monumentalny prospekt organowy. Ołtarz główny, wykonany przez Wilhelma Biereichela, jest przykładem stylu klasycystycznego i barokowego.