Pieniężno, usytuowane na historycznej Warmii biskupiej oraz dawnym pruskim terytorium Warmii plemiennej. Pierwotna nazwa miasta, Melcekuke, pochodzi z języka staropruskiego, oznaczając “czarci las”. W 1947 r. miasto zostało przemianowane na Pieniężno, na cześć Seweryna Pieniężnego juniora, wydawcy “Gazety Olsztyńskiej”. Obecnie Pieniężno jest miejscem upamiętniającym ofiary I i II wojny światowej oraz ofiary nazizmu i komunizmu.
Pierwsze wzmianki o Pieniężnie pojawiają się w kronikach zakonu krzyżackiego z XIII w., kiedy to biskup warmiński polecił założenie parafii i budowę kościoła. W kolejnym stuleciu miasto zostało otoczone murami obronnymi z dwiema bramami: Braniewską i Ornecką. W 1414 r. miasto dobrowolnie poddało się wojskom polskim, jednak w czasie wojny trzynastoletniej opowiedziało się po stronie Krzyżaków, co doprowadziło do jego zdobycia i zniszczenia przez Polaków 50 lat później. Przez wieki miasto przeżywało różne najazdy i pożary, m.in. przez wojska Albrechta Hohenzollerna, szwedzkie i w czasie II wojny światowej, kiedy to zostało zniszczone w 90%.
Ratusz w Pieniężnie, pochodzący z XIV-XV w., jest jednym z ważnych zabytków miasta. Zlokalizowany na środku kwadratowego rynku, był siedzibą władz miejskich. Podobnie jak wiele innych średniowiecznych magistratów, był otoczony kramami i domkami budniczymi. W ciągu wieków budynek kilkukrotnie ulegał zniszczeniom przez pożary. W 1720 r. ratusz został odbudowany w stylu późnobarokowym. Budynek miał jedno piętro, był prostokątny, z czterospadowym dachem i ośmioboczną wieżą, która tworzyła niewielki taras widokowy.
W XVIII i XIX w. ratusz służył także jako miejsce nabożeństw ewangelickich, zanim wybudowano kościół. W 1945 r., podczas działań wojennych, budynek został niemal całkowicie zniszczony, a wiele cennych przedmiotów i obrazów zostało rozkradzionych.
