Początki opactwa Cystersów w Jędrzejowie, pierwszego tego typu opactwa na ziemiach polskich sięgają połowy XII wieku.
Sam zespół kościelno – klasztorny jest datowany na początek XIII wieku. Architektura budynków wciąż zachowała ślady późnoromańskiego stylu, chociaż w kolejnych wiekach opactwo rozbudowywano w stylach gotyckim, renesansowym i barokowym, najbardziej widocznym dla obserwatora na pierwszy rzut oka.
Ostatnie lata swojego życia spędził w opactwie Wincenty Kadłubek, pierwszy Polak, który napisał książkę. Prawdopodobnie właśnie w Jędrzejowie powstała ostatnia, czwarta część jego dzieła życia „Kroniki Polaków”. Kadłubek został pochowany w jędrzejowskim opactwie Cystersów.
Także tutaj, w przyklasztornym kościele znajdziecie najstarszy zachowany nagrobek rycerski na ziemiach polskich – jest to wczesnogotycka nagrobna płyta Pakosława z Mstyczowa.
