

















Dom Mrongowiusza to historyczny budynek zlokalizowany w dawnej baszcie, stanowiącej część średniowiecznych murów obronnych miasta. W XVI w., niektóre z baszt obronnych zostały przekształcone na domy mieszkalne poprzez dodanie ścian od strony miasta oraz przykrycie ich dachem. Dom, który nas interesuje, znajduje się w pobliżu kościoła. Początkowo należał do parafii ewangelickiej i pełnił funkcję szkoły oraz mieszkania nauczyciela. W XVIII w. zamieszkiwał tu rektor Bartłomiej Mrongowiusz z rodziną, a w 1764 r. urodził się tu jego syn, Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, który później stał się obrońcą polskiej kultury i języka na Mazurach. W kolejnym stuleciu. budynek został wydzierżawiony przez władze miejskie i przekształcony w szpital oraz przytułek dla starców. Po II wojnie światowej, aż do lat 70. XX wieku, był zamieszkany przez lokatorów, a następnie po generalnym remoncie, przeznaczony na cele muzealne.
100 m dalej znajduje się zamek krzyżacki, który zbudowano na miejscu dawnego pruskiego grodu obronnego. Został wzniesiony w XIV w. Budowla na planie kwadratu z okazałym skrzydłem północnym, w którym mieścili się urzędnicy zakonni, stanowiła ważny punkt obronny i administracyjny. Krzyżacy wykorzystali strategiczne położenie na szlaku z Mazowsza, czyniąc z zamku miejsce koncentracji wojsk na południe. Po bitwie pod Grunwaldem, obiekt poddał się bez walki wojskom Władysława Jagiełły. W późniejszych latach, mimo licznych zniszczeń i odbudów, zamek zachował swoje znaczenie. W XVIII w. popadł w ruinę, a w kolejnym stuleciu większość murów została rozebrana.
Następnie, zamek przeszedł rekonstrukcję w stylu neogotyckim, a w jego murach umieszczono gimnazjum, którego dyrektorem był znany historyk Max Toeppen. Po II wojnie światowej, mury zamkowe były częściowo odbudowane i ponownie przeznaczone na cele szkolne. W XX w. pożar poważnie uszkodził dach głównego budynku, co wymagało kolejnej odbudowy. Obecnie, choć wiele elementów średniowiecznej struktury nie przetrwało, zachowały się dwie dolne kondygnacje skrzydeł, gotyckie piwnice ze sklepieniami krzyżowo-żebrowymi oraz ogólne założenie urbanistyczne.

