Kolegiata została zbudowana w XIV wieku z fundacji Kazimierza Wielkiego. Jest to jeden z najcenniejszych gotyckich kościołów w Polsce.
Warto poznać jej zabytkowe wnętrze. Nad portalem wejściowym zwraca uwagę tablica erekcyjna z 1464 r. (wmurowana przeszło 100 lat po fundacji). Ściany prezbiterium zdobi polichromia rusko-bizantyjska z końca XIV wieku. Na zwornikach sklepienia znajdują się herby ziem Królestwa Polskiego, odrodzonego po rozbiciu dzielnicowym.
W świątyni znajduje się wczesnogotycka rzeźba Madonny Łokietkowej. W podziemiach możemy zobaczyć relikty dwóch kościołów romańskich w tym tzw. Płytę Orantów – rytowaną gipsową posadzkę, jeden z najcenniejszych na świecie zabytków sztuki romańskiej!
Obok kolegiaty znajduje się późnogotycka dzwonnica, jeden z nielicznych zachowanych w Polsce tego typu średniowiecznych obiektów.
Podziemiami kolegiaty zarządza Muzeum Archeologiczne, któremu poświęcę kolejny wpis.